«Ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή το καράβι;»Μια αιώνια ερώτηση του ανθρώπου, την οποία ο Νίκος Καββαδίας επαναφέρει συνεχώς στα ποιήματά του, μέσα από την οντολογική υπόσταση του ναυτικού. Του ανθρώπου που αναμετράται με τη θάλασσα για να μπορέσει να καταλάβει αν ελέγχει τη μοίρα του ή κυλούν στη ζωή του τα γεγονότα κι εκείνος, ενσωματωμένο μέρος τους, βρίσκεται έρμαιό τους και τον πηγαίνουνε.
Στο ποίημα «Kuro Siwo» τα λόγια αυτά φέρουν τεράστια συναισθηματική ενέργεια, καθώς έχουν εσωτερικευθεί ως μέρος του ψυχισμού του ναυτικού (ο ποιητής κινείται αναφερόμενος σε δεύτερο πρόσωπο). Έχουν γίνει ένα κεντρικό κομμάτι του είναι του γιατί συνδέονται με μια πληγή. Μια πιθανή απώλεια προσώπου για το οποίο ο ίδιος είχε, πριν από αυτά, ονειρευτεί μαζί του τη «μεγάλη ευτυχία». Έτσι τα λόγια παίρνουν μορφή ταφόπλακας, καταδίκης αποκλεισμού από την «αιώνια χαρά». Και το μπαρκάρισμα σηματοδοτεί την πράξη της ψυχής που αποζητά μια λύτρωση.
Η περιγραφή των συνθηκών του πρώτου αυτού ταξιδιού προκαλεί μούδιασμα και ανατριχίλα. Ταξίδι στο Νότο, εκεί που η θάλασσα δεσπόζει και οι πιο λίγες στεριές συνδέονται πιο άγρια, το ταξίδι εκεί καραδοκεί κινδύνους. Η καθημερινότητα υφαίνεται στις δυσκολίες και οι παράξενοι αυτοί τόποι αντικατοπτρίζουν της ψυχής τα εμπόδια. Της ψυχής που πορεύεται σε ομιχλώδες τοπίο. Της ψυχής που ζει τιμωρημένη μακριά απ’ τον παράδεισο, προσπαθώντας να ξεχάσει, να χαθεί, να εξαφανιστεί μέσα στην επανάληψη, στη ρουτίνα. Αλλά στην ιστορία αυτή η πνιγηρή ενέργεια της πληγής δε λέει να κοπάσει, δεν υπάρχει τίποτα, όσο έντονο κι αν είναι, που να είναι ικανό να σκεπάσει την πληγή.
Εκείνη απ’ ότι φαίνεται τον πρόδωσε και ζήτησε κατανόηση στο «ρεύμα» που την παρέσυρε, στη δύναμη που την άρπαξε και δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Κι εκείνος έμεινε, ανήμπορος κι ο ίδιος να ξεφύγει, να παλεύει να νικήσει τη θάλασσα και τα ρεύματα, για να γλιτώσει την ψυχή του και να γλιτώσει από τη δική της καθηλωτική ανάμνηση.
Όμως η θάλασσα αποδεικνύεται ισχυρή. Και φτάνει να νιώθει πως ο αγώνας του είναι μάταιος. Σημάδι, τα κατοικίδια –σύντροφοι στο ταξίδι– που πεθαίνουν. Τα κατοικίδια –υπόκωφες προβολές της εσωτερικής του κατάστασης (μάλιστα είναι η μόνη στιγμή στο ποίημα που η αναφορά μεταβαίνει στο πρώτο πρόσωπο). Ο αποχαιρετισμός τους τον οδηγεί στην απόγνωση. Η λαμαρίνα, η αρρώστια που τα σκότωσε, η λαμαρίνα, το καράβι που κι εκείνον τον καταπίνει, είναι πανίσχυρη. Και το kuro siwo, παρότι ευεργετικό ρεύμα, παίρνει στο νου διάσταση εφιαλτική, «σφίγγει» και καθορίζει. Και μένει μετέωρος. Η ζωή το επιβεβαίωσε, το επιβεβαιώνει —Εκείνη είχε δίκιο! Μην αντέχοντας όμως να αφεθεί ολόκληρος στην πληγή, να πέσει μέσα στο σαρωτικό ρεύμα της, εξακολουθεί να προσπαθεί να πεισθεί ότι μπορεί να ξεφύγει, να ελέγξει τα συναισθήματά του, να ελέγξει τη θάλασσα, παρόλο που μέσα του πια δεν το πιστεύει.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Στίχοι: Νίκος Καββαδίας
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Ερμηνεία: Γιάννης Κούτρας
Δίσκος: Ο Σταυρός του Νότου (1979)
Музыка
Фильмы
ТВ Шоу
Категории видео
